Hiru Mugak Batera Plataformak Ekologistak Martxan taldeak ematen duen “Jatorra” saria jaso du Lizarran.

Pasa den azaroaren 21ean 3MB Plataformak, Ekologistak Martxan taldeak ingurumenaren aldeko lanean nabarmendu diren taldeei urtero ematen dien “Jatorra” saria jaso zuen.

Antolatzaileek 3MB-k aurrera eramandako borroka nabarmendu zuten eta ingurumenaren eta herritarren osasunaren aldeko jokabide eredugarritzat jo zuten bere lana.

Saria eskertu ondoren, 3MB-k horrela laburbildu zituen bere ibilbidea eta hondakinen errausketaren aurka zabaldu diren lan ildoak:

2005.urtean Portland-ek bere Olaztiko plantan hondakinak errausten hasiz, hauen kudeaketaren negozio probetxugarrian murgiltzeko bere asmoa iragarri zuen. Espekulazio burbuilaren amaiera gainean zutela konturatu ziren eta Espainiako Estatuak Europar Batasuneko estatu nagusiek baino zementu gehiago kontsumitzen zuen garaia amaitu zaie. Horrela, hondakinak erretzeagatik kobratuko zuten, ustezko “erregai berriztagarriak” erabiltzeagatik administrazioaren diru-laguntzak jasoko zituzten eta dohainik jasotzen zuten isuri kupotik deskontatuko zituzten beren CO2 isuriak, gero horiek merkatuan salduz etekinak lortu ahal izateko. Eta Portland-en kasuan, hondakinak biltzen eta kudeatzen dituen (beren zementu-fabriketako labeetan erraustea barne) FCC multinazionalaren filiala izanagatik, negozioa borobila izango zen.

Enpresak hasiera batean hondakinak erreko zituela ukatu arren, beharrezko baimen guztiak eskatu eta eskuratu zituen, horretarako UPrS (Udalaz gaindiko Proiektu Sektoriala) baten beharra izan bazuen ere Olaztiko Udala eta bere lur eremuan hondakinak erraustea debekatzen duen udal-araudia saihesteko.

Egoera horri aurre egiteko sortu zen Olaztin zementu–fabrikan erraustearen aurkako Sakana Bizirik Plataforma, beranduxeago errauskailuaren eraginpean ere geratuko liratekeen Ameskuko, Arabako Lautadako eta Gipuzkoako Goierriko kolektiboak ere bertara bildu zirenean Hiru Mugak Batera (3MB) bihurtu zena.

Hondakin errausketak kontrako erantzun zabala jaso du eta ingurumenerako eta herritarron osasunerako kaltegarria delako iritzia sakon txertatu da gizartean eta gainera, gutxitzean, berreskuratzean eta birziklatzean oinarritutako beste hondakin kudeaketa eredu batzuk aurrera eramatea baldintzatzen du.

Horregatik mozorrotu nahi dute errausketa zaleek jarduera hau “hondakinen balioztatze energetiko” bezala. Eta guztia beren presio lobbyek Europan onartzea lortu duten araudi berrien aterkipean, hau da, energia berreskuratzen duen errausketa, zabortegira eramatearen eta errausketa soilaren baino maila bat gorago jarriz hondakinak tratatzeko hierarkia europarrean.

Honekin batera, herritarrak nahastu eta politikariak beren jardueraren onuraz konbentzitzeko beste  kontzeptu bat ere aurkitu dute zementugileek: “zementua ekoizteko erregai ordezkapena”. Horrela, lehendabizi diru-laguntza publikoak jasotzeko aukera dute erregai fosilak baztertu eta energia lortzeko “iturri berriztagarriak”, “biomasa”, … erabiltzeagatik; bigarrenik berdez jantzi eta ingurumenaren defendatzaile gisa agertzen dira ustez hondakinak zabortegietara eramatea galarazten dutelako eta hirugarrenik kostuak murriztuz enpresaren lehiakortasuna eta bideragarritasuna bermatu eta lanpostuak mantentzea horren baitan jartzen dutelako.

Zementugileek babestutako fundazio indartsuek ondo planifikatutako estrategia hauei guztiei aurre egin behar izan die Plataformak arlo guztietan, eta gaur egun esan dezakegu zuen guztien laguntzari esker, errausketa arriskua behin betirako baztertzeko bide zuzenean gaudela.

Horretarako azken urratsa, egun egiten ari den Nafarroako Hondakin Planean hondakinetatik eratorritako gaiak (gero zementu-fabriketan edo bestelako instalazioetako labeetan errausteko) ekoizteko aukerarik ez onartzea litzateke.

Mila esker denoi jaso dugun laguntzagatik.